Het centrum van Karima

Eerst en vooral zien wij blended onderwijs niet als een doel op zich, maar als een middel. Het helpt ons om onze cursisten te versterken in een maatschappij die steeds digitaler wordt. We willen ervoor zorgen dat ze online de nodige informatie kunnen vinden voor zichzelf en hun gezin, en dat ze dagelijkse online taken kunnen uitvoeren. Het is belangrijk dat ze ook in de toekomst kunnen blijven bijleren, ook online. Dus daarvoor willen we hen ook de nodige vaardigheden meegeven.

Eigenlijk combineren wij klassikaal onderwijs al langer met online werkvormen. We gebruiken al lang computers, tablets en smartboards in de klas. Maar tijdens de coronacrisis kwamen we in een stroomversnelling: plots moest alles online gebeuren.

Volledig afstandsonderwijs was voor onze cursisten allesbehalve ideaal, zeker omdat niemand erop was voorbereid. Het bleek heel moeilijk om van op afstand de nodige ondersteuning te geven aan de cursisten, en de communicatie verliep vaak moeilijk. Bovendien hadden heel wat cursisten thuis geen geschikt toestel of geen goed internet. Maar we ontdekten in die periode wel veel nieuwe werkvormen en tools en onze cursisten leerden nieuwe vaardigheden bij die hen ook in andere situaties van pas zullen komen. Daarom besloten we, zodra het ergste van de coronacrisis voorbij was, om de balans op te maken en te beslissen wat de moeite waard is om te behouden en wat niet.

Eigenlijk iedereen. Het hele team, dus niet alleen de leerkrachten maar ook de ICT-medewerkers, de administratieve medewerkers, … Want zij hebben allemaal een rol in blended onderwijs: lessen en opdrachten uitwerken en begeleiden, technische ondersteuning bieden, de administratie rond uitgeleende laptops opvolgen, enzovoort.

Ook de mening van de cursisten hebben we gevraagd. Dat hebben we gedaan via een eenvoudige online enquête waarvoor alle leerkrachten even tijd hebben gemaakt in hun lessen. We hebben ook met verschillende groepjes cursisten gepraat over de manier waarop zij het liefst les zouden krijgen. Daaruit bleek dat de meeste van onze cursisten nog steeds heel graag face to face les krijgen in de klas, vooral omwille van de leerkracht die daar aanwezig is en hen meteen kan helpen bij een vraag of een probleem, en ook omwille van het sociale aspect. De babbeltjes bij een koffie in de cafetaria, dat zijn voor veel mensen hier momenten waar ze naar uitkijken. Maar anderzijds vinden ze het ook heel belangrijk om mee te zijn met het digitale en zien ze voordelen aan online oefenen. Bijvoorbeeld dat je het kunt doen waar en wanneer je wilt, en op je eigen tempo.

We hebben de resultaten van die cursistenbevraging uitgebreid besproken op de teamvergadering, en hebben ons dan vragen gesteld als: hoe zien wij als centrum blended onderwijs voor onze cursisten? Hoe past dat in onze visie en missie? Welke gevolgen heeft dat voor ons aan bod en onze werking? Hoe gaan we het concreet aanpakken?

Die denkoefening is nog niet afgerond, we zitten daar nog middenin. Maar we hoeven ook niet in een-twee-drie de perfecte aanpak te ontwerpen. Ik vind het net goed om het in stapjes te doen: iets uitproberen, kijken wat dat geeft, en daar dan op verder bouwen. We willen de leerkrachten de tijd geven om te experimenteren, en om te wennen aan een nieuwe aanpak. Niet iedereen is even snel weg met nieuwe technologie en bij sommigen is er ook nog wat weerstand tegenover het digitale.

We zetten sterk in op uitwisseling en van elkaar leren. We voorzien tijd in het takenpakket van de leerkrachten om bij elkaar te gaan kijken in de les, ook bij collega’s van andere centra. Op team- en vakgroepvergaderingen worden tips doorgegeven en ervaringen met nieuwe tools gedeeld. Ook onze ICT-medewerkers denken mee en helpen de leerkrachten bij het vormgeven van hun blended cursus. Op die manier hebben we al heel wat expertise opgebouwd rond een blended aanpak en geschikte tools voor laaggeletterde cursisten. Voor sommige cursussen werken we ook met co-teaching. Dan staan twee collega’s samen voor een groep en kunnen ze elkaar aanvullen en versterken.

Blended onderwijs vraagt veel van leerkrachten: ze moeten lesgeven, online materiaal ontwikkelen, cursisten begeleiden en opvolgen bij het online oefenen, zorgen voor differentiatie, … De vraag is of iedereen alles moet doen. Daarom gaan we volgend schooljaar eens proberen om de rollen wat te verdelen. Enkele leerkrachten van de vakgroep NT2 gaan zich bijvoorbeeld vooral toeleggen op het ontwikkelen van online materiaal dat dan door alle collega’s gebruikt kan worden. Anderen gaan zich focussen op het lesgeven in de klas of op het begeleiden van de cursisten bij de online opdrachten.

Zoals ik al zei, werkt het in ons centrum goed om onze blended aanpak stap voor stap op te bouwen door veel uit te proberen en te experimenteren. Maar daarbij is het wel belangrijk om het effect van die acties goed op te volgen en regelmatig momenten in te bouwen voor kritische evaluatie. Onlangs hebben we bijvoorbeeld in de cursussen met teamteaching gepolst wat de cursisten vinden van die aanpak. Ook op de teamvergadering hebben we die nieuwe manier van werken geëvalueerd, en hebben we samen nagedacht over manieren om onze aanpak nog te verbeteren.