Het centrum van Kim & Veerle

Kim: "We bieden alle NT2-modules op 3 manieren aan: grotendeels op school, grotendeels op afstand, of half op school en half op afstand. Bij de eerste optie volgen de cursisten alle lesuren hier in het centrum via klassikaal onderwijs. In die klassikale lessen wordt er uiteraard wel gebruik gemaakt van technologie, en tussen de lessen door kunnen de cursisten oefenen via ons online leerplatform. Ze krijgen ook regelmatig een online opdracht als ‘huiswerk’."

Kim: "Bij de tweede optie is de verhouding omgekeerd. De cursisten komen dan per module maar 3 keer samen op school: in het begin, in het midden en op het einde van de module. Alle overige lesuren volgen zij via afstandsonderwijs dat bestaat uit een combinatie van synchrone videolessen en asynchrone leeractiviteiten. Die laatste kunnen de cursisten inplannen wanneer ze willen.

De derde optie is een blend waarbij cursisten de helft van de lesuren op school volgen, en de andere helft asynchroon online."

Veerle, NT2-leerkracht: "We werkten al een tijdje met een online leerplatform waarop de cursisten per module een ruim aanbod aan online oefenmateriaal konden vinden als aanvulling op de klassikale lessen. We merkten dat die manier van leren goed werkte voor heel wat cursisten. We vroegen ons af of een blended aanpak van de NT2-lessen misschien een goed idee was. Want veel van onze cursisten wonen ver van het centrum en zijn vaak lang onderweg."

Veerle: "Maar toen kwam corona en moesten we plots heel snel schakelen. Ons online leerplatform en al het materiaal dat we daarvoor hadden ontwikkeld, zijn toen wel goed van pas gekomen. Naargelang de fase van de pandemie hebben we toen ervaring opgedaan met zowel volledig online als blended onderwijs."

Kim: "Toen de coronamaatregelen weer soepeler werden en klassikaal onderwijs weer mogelijk was, hebben we ons als centrum de vraag gesteld hoe we ons onderwijs in de toekomst het best zouden organiseren. Opnieuw zoals vroeger? Online? Of blended?  Om zicht te krijgen op de voor- en nadelen van de verschillende opties hebben we toen een uitgebreide bevraging georganiseerd via een online survey en focusgroepen met leerkrachten en cursisten.

Uit de bevraging van de cursisten bleek dat er soms grote verschillen zijn in de behoeften en voorkeuren van de cursisten. Wat de ene cursist een voordeel vindt, is voor een andere cursist soms een nadeel. Sommige cursisten kunnen zich thuis bijvoorbeeld beter concentreren, terwijl anderen aangeven dat hun thuisomgeving niet zo geschikt is om te leren en ze zich beter kunnen focussen in de klas."

Kim: "Omdat er geen duidelijke voorkeur was voor één bepaalde organisatievorm, hebben we in overleg met het hele team besloten om drie verschillende opties aan te bieden en de cursisten zelf te laten kiezen welke het best bij hen past. Om hen bij die keuze te helpen, hebben we een screeningsinstrument ontwikkeld waarmee cursisten zelf kunnen nagaan welke blend het beste past bij hun situatie. De checklist peilt onder andere naar hun digitale en zelfreguleringsvaardigheden en naar hun thuisleeromgeving."

Veerle: "De digitale vaardigheden vormen bij de meeste van onze cursisten geen probleem. Wel komt het regelmatig voor dat ze thuis geen geschikt toestel hebben om op te oefenen, maar dat lossen we op door laptops uit te lenen. Cursisten die thuis geen rustige leerplek hebben, of geen goed internet, kunnen ook altijd in onze bibliotheek komen zitten.

De problemen van onze cursisten bij blended leren hebben eigenlijk vooral te maken met moeilijk kunnen plannen en uitstelgedrag. Zelfregulerende vaardigheden dus."

Kim: "Zelfregulering speelt een heel belangrijke rol bij blended leren, dat blijkt ook uit wetenschappelijk onderzoek. Ook voor onze hogergeschoolde cursisten is dat dus niet altijd evident. We zetten daar als centrum dan ook sterk op in.

We hebben rond dat onderwerp een vormingstraject georganiseerd voor alle leerkrachten en beleidsmedewerkers. We hebben samen nagedacht over hoe we de zelfregulerende vaardigheden van onze cursisten het best kunnen stimuleren en helpen ontwikkelen. Dat heeft geleid tot een gezamenlijke visie en een leerlijn. Die vormen een kader dat houvast biedt voor onze leerkrachten, maar dat toch ook nog genoeg ruimte laat om hun eigen accenten te leggen."

Kim: "Ja, we proberen dat wel op te volgen en houden er ook rekening mee. We vinden het belangrijk dat onze visie en onze blended aanpak didactisch goed onderbouwd zijn, we doen niet zomaar wat."

Veerle: "Interessante onderzoeken worden ook altijd besproken op de teamvergadering. Er is altijd wel een agendapunt van iemand die inzichten wil delen uit iets dat hij of zij gelezen heeft of gehoord heeft op een studiedag. We denken dan samen na over hoe we die inzichten kunnen toepassen in onze praktijk."

Kim: "Voor mij is dat toch de flexibiliteit voor onze cursisten. Als het leren niet meer per se gebonden is aan een vaste plaats en tijd, is een cursus volgen als volwassene toch gemakkelijker te combineren met je met andere zaken zoals werk of gezin."

Veerle: "Ik ben blij met de vele mogelijkheden die je als leerkracht hebt om de leeractiviteiten vorm te geven. Vooral het gemakkelijk kunnen integreren van audio, video en andere media vind ik heel verrijkend. Ik vind het boeiend om te experimenteren met nieuwe werkvormen en uit te zoeken wat werkt voor wie en voor welke doelstelling."

Kim: "Betrek zeker alle betrokken van in het begin bij het proces, en zorg voor duidelijke communicatie waarin je de visie en de keuzes van je centrum toelicht."

Veerle: "Ook voor de cursisten is het belangrijk om te weten waarom er voor een bepaalde aanpak werd gekozen. Vergeet dus niet om ook hen te informeren bij de start van hun cursus, zodat ze goed op de hoogte zijn en weten wat ze mogen verwachten. In ons centrum doen we dat enerzijds door heldere informatie te geven op onze website, en anderzijds door bij de start van elke cursus een infosessie te organiseren voor de cursisten. In die infosessie overlopen we samen de manier van werken en de praktische afspraken. We voorzien ook genoeg ruimte voor vragen van de cursisten."

Veerle: "Meestal organiseren we die sessies niet online maar als een face-to-facecontactmoment. We merken dat het goed is voor het groepsgevoel en de samenwerking om op die manier te starten, ook voor de cursussen die grotendeels online plaatsvinden. Als je je leerkracht en je medecursisten eerst eens ‘in het echt’ hebt ontmoet, verloopt het online contact daarna vlotter."