Krachtig centrumbeleid

Technische omkadering

Blended onderwijs kan slechts georganiseerd worden als iedereen digitaal en online kan werken. Voorzie daarom digitale toegang en technische ondersteuning voor zowel leerkrachten als cursisten.
Digitale toegang: een noodzakelijke randvoorwaarde

Het faciliteren van digitale toegang voor de cursisten is binnen blended onderwijs geen succesfactor, maar een cruciale randvoorwaarde om iedereen toegang te bieden tot het onderwijs. Onderzoek wijst uit dat een niet te verwaarlozen deel van de laaggeletterde cursisten buiten de school geen toegang heeft tot een laptop, tablet of zelfs smartphone om online les te volgen. Ook kwalitatief internet dat toelaat om online taken uit te voeren, is voor sommige cursisten problematisch.

In de blend van Alex lees je dat Alex gekozen heeft om online taken voor de smartphone te ontwikkelen, omdat zijn cursisten vaak geen toegang tot een computer hebben.

Als centrum is het dus een belangrijke taak om die randvoorwaarden te vervullen en digitale toegang te voorzien voor alle cursisten. De meest voor de hand liggende optie daarbij is het beschikbaar stellen van leentoestellen, zodat cursisten ook van thuis uit online taken kunnen maken. Om de cursisten te voorzien van een degelijke internetverbinding, kan gebruik gemaakt worden van internetcodes of het uitlenen van toestellen met een 4G-kaart. Ook samenwerkingen met internetproviders, die tijdens de coronacrisis vaak al opgericht zijn, zijn een mogelijkheid.

Lees hoe het centrum van Wendy en Tom samenwerkt met Telenet om alle cursisten van degelijk internet te voorzien.

Ook het openstellen van een open leercentrum, waar cursisten de taken kunnen uitvoeren op computers of tablets van het centrum is een mogelijkheid. Door medewerkers van het centrum en vrijwilligers in te schakelen om begeleiding te bieden in die open leercentra kunnen cursisten daar ook profiteren van extra hulp en ondersteuning bij het uitvoeren van hun taken.

In de blend van Maryam lees je hoe sommige cursisten de taken in het open leercentrum maken en daarbij ondersteund worden door de leerkracht.

Niet alleen cursisten hebben nood aan hardware, ook leerkrachten hebben dat nodig om kwalitatief onderwijs te kunnen bieden. Het voorzien van laptops en de nodige licenties voor programma’s om (online) lesmateriaal te ontwikkelen is daarbij een eerste stap. Als leerkrachten hun cursisten vaak op afstand ondersteunen, kan ook het voorzien van een extra simkaart of werk-smartphone een hulpmiddel zijn om een goede scheiding tussen werk en vrije tijd te waarborgen.

Technische ondersteuning voor leerkrachten én cursisten

Naast digitale toegang hebben leerkrachten en cursisten ook nood aan voldoende technische ondersteuning. Blended onderwijs vraagt veel kennis van digitale tools en platformen, wat niet voor elke leerkracht evident is. Daarbij is vooral just-in-time ondersteuning belangrijk. Leerkrachten hebben nood aan een aanspreekpunt waar ze terecht kunnen met technische en pedagogisch-didactische problemen, zowel bij het ontwerp van hun cursus, als tijdens de uitvoering ervan. Uit de behoefteanalyse bij Vlaamse leerkrachten bleek dat veel leerkrachten enthousiast zijn over een persoonlijke aanpak met een media- of digi-coach als aanspreekpunt bij technische problemen. Als die digi-coach ook de cursisten kan ondersteunen, is het nog een bijkomende meerwaarde.

In de bouwsteen ‘zelfregulering en digitale vaardigheden opbouwen’ lees je meer over hoe de leerkracht samen met een digicoach de digitale vaardigheden van de cursisten versterkt.
Duidelijke keuzes in verband met technologie

In lijn met de visie moet je binnen het centrum ook doordachte keuzes maken met betrekking tot de gebruikte software en tools. Hou bij die keuze rekening met je didactische visie. Een tool is nooit een doel op zich maar een manier om je doelen te bereiken.  

Als de keuze voor een tool op centrumvlak gemaakt wordt, Als die keuzes op centrumvlak gemaakt worden, weten leerkrachten voor welke tools er ondersteuning beschikbaar is en kunnen ze onderling lesmateriaal uitwisselen. Aan de andere kant vragen verschillende doelgroepen soms verschillende tools, afhankelijk van hun niveau van digitale vaardigheid. Het is daarom aangewezen om ook de mogelijkheid te voorzien voor leerkrachten om flexibel van de gekozen tools af te wijken als dat volgens hen noodzakelijk is.

Bij de bouwsteen ‘heldere visie en communicatie’ lees je meer over het bieden van een kader voor blended onderwijs, dat ruimte laat voor flexibiliteit.


Meer achtergrond en toelichting bij deze bouwsteen en bij het BLEND UP-model vind je in het rapport To blend or not to blend? Krachtige én gelijke digitale leerkansen realiseren voor laaggeletterde (NT2-)cursisten. Er is ook een samenvatting.

Bronnen

Jehoul, Schiepers & Van Nuffel (2022). To blend or not to blend? Krachtige én gelijke digitale leerkansen realiseren in het volwassenenonderwijs. Leuven: Centrum voor Taal en Onderwijs.
Anrijs, S., Mariën, I., & Ponnet, K. (2021). Digitale ongelijkheid in Vlaanderen. Een vergelijkend onderzoek tussen kwetsbare en niet kwetsbare mensen. Gent: Universiteit Gent. https://doi.org/10.6084/m9.figshare.16669858
De Paepe, L., Zhu, C., Depryck, K. (2017). Online Dutch L2 learning in adult education: educators' and providers' viewpoints on needs, advantages and disadvantages. Open Learning: The Journal of Open and Distance Learning, 33 (1), 18-33.
Smythe, S. (2012). Incorporating Digital Technologies in Adult Basic Education. A report completed for AlphaPlus.
Vanek, J., Harris, K., & Belzer, A. (2020). Digital Literacy and Technology Integration in Adult Basic Skills Education: A Review of the Research. ProLiteracy, June.
Een volledige referentielijst is te vinden in het rapport 'To blend or not to blend', te downloaden via de knop bovenaan deze website.