Krachtig centrumbeleid

Heldere visie en communicatie

Ontwikkel samen met cursisten en leerkrachten een heldere, doordachte visie op blended leren. Duidelijke communicatie over die visie is cruciaal.
Een heldere, doordachte visie

Om van blended onderwijs binnen je centrum een succes te maken, is het noodzakelijk om als centrum een heldere visie rond blended onderwijs te hebben. Daarbij denk je na over

  1. Waarom en voor welke doelgroep kiezen we als centrum voor blended onderwijs?
  2. Hoe brengen we die keuze in de praktijk?
  3. Welke randvoorwaarden moeten we als centrum in orde brengen, zowel voor leerkrachten als voor cursisten?
1. Waarom en voor wie kiezen we voor blended onderwijs?

Als je nadenkt over je centrumbeleid rond blended onderwijs, vertrek je het best van de noden en de behoeften binnen je centrum. De keuze voor blended onderwijs moet altijd afgestemd zijn op de doelgroep (zowel cursisten als leerkrachten), de vooropgestelde doelen (zowel vakoverschrijdend als vakspecifiek), en de context waarin het centrum en de verschillende actoren zich bevinden.

Om een heldere visie uit te werken, kunnen de volgende vragen richting geven:

  • Waarom kiezen wij binnen deze opleiding of module voor deze specifieke doelgroep van laaggeletterde of NT2-cursisten voor een blended aanpak, en niet voor volledig klassikaal of online onderwijs?
  • Hoe draagt deze aanpak bij tot het bereiken van de doelstellingen?
  • Welke meerwaarden willen we via blended onderwijs realiseren?
  • Op welke manier willen we de drempels verkleinen die kwetsbare cursisten ondervinden bij deze aanpak?
  • Hoe realiseren we een blended aanbod op maat van deze doelgroep dat de leercontext van de cursisten uitbreidt en ook aandacht heeft voor vormen van informeel en ‘intermittent’ leren?
  • Hoe werken we daarbij samen met andere organisaties en diensten?
Meer informatie over het opstellen van een visie lees je bij de vraag ‘Hoe werken we als centrum aan een visie rond blended onderwijs die afgestemd is op laaggeletterde cursisten?’
2. Hoe brengen we de keuzes rond blended onderwijs in de praktijk in ons centrum?

Enkele aandachtspunten zijn belangrijk bij het uitwerken van die visie in de praktijk:

  • Betrek leerkrachten en cursisten bij het uitwerken van de visie
  • Werk aan een onderzoeksgebaseerde visie op blended leren, die samenhangt met de algemene pedagogische visie van je centrum
  • Communiceer transparant over jullie visie naar leerkrachten én cursisten
Betrek leerkrachten en cursisten bij het uitwerken van de visie

Om een goed zicht te krijgen op de noden en behoeften is het belangrijk om te vertrekken van een analyse van de behoeften van zowel de leerkrachten als de cursisten. Ook het betrekken van leerkrachten én cursisten bij het opstellen van een visie is een goede manier een gedeelde, gedragen visie te ontwikkelen.

In het centrum van Kim en Veerle werd een bevraging georganiseerd als startpunt om de visie rond blended onderwijs uit te werken.
Onderzoeksgebaseerde visie

Een succesvolle centrumvisie op blended leren is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek, zowel op het vlak van vakdidactiek als van blended didactiek, en wordt het best geïntegreerd in de pedagogische visie van het centrum.

Transparante communicatie

Heldere communicatie en transparantie over de aanpak en de houding van het centrum ten opzichte van blended onderwijs is bovendien cruciaal. Het is belangrijk om de redenering achter de visie te expliciteren, zodat alle teamleden begrijpen waarom bepaalde keuzes gemaakt worden.

Lees in het verhaal van het centrum van Wendy en Tom hoe zij in de verschillende vakgroepen keuzes hebben gemaakt over hoe blended onderwijs er voor hun cursus het best uitziet.

Ook cursisten hebben baat bij duidelijkheid over het hoe en waarom van de blended aanpak van het centrum en over welke opties van blended leren er mogelijk zijn. Wat dat laatste betreft, kan je als centrum ervoor kiezen om verschillende organisatievormen van blended leren naast elkaar aan te bieden. Op die manier kan je de cursist in meer of mindere mate de ruimte te geven om zelf te kiezen welke optie het best aansluit bij de eigen situatie. Hoewel een dergelijk flexibel aanbod organisatorisch veeleisend is voor een centrum, kan het voor de cursisten wel een meerwaarde zijn om mee aan het stuur te staan en mee in te schatten wat voor hem/haar drempels of meerwaarden kunnen zijn.

In het centrum van Kim en Veerle kunnen cursisten NT2 kiezen voor een klassikale, een blended cursus of een online cursus.
3. Hoe brengen we als centrum de randvoorwaarden voor leerkrachten en cursisten in orde?

​​​​​​Als centrum bied je tot slot het best een duidelijk kader voor blended onderwijs, waarin de visie geconcretiseerd wordt in enkele keuzes:

  • Welke tools worden door het centrum aangeraden en ondersteund?
  • Welk lesmateriaal wordt ingezet in welke cursussen?
  • Hoe worden leerkrachten begeleid in hun professionele ontwikkeling?
  • Op welke manier is er ruimte voor samenwerking binnen het team?

Hoewel er daar dus vaste afspraken over gemaakt worden, hebben leerkrachten ook nood aan voldoende flexibiliteit binnen het kader. Zo kunnen zij zich de visie eigen maken en de hebben ze ruimte om bijvoorbeeld nieuwe werkvormen en tools uit te proberen met het oog op een nog betere afstemming van hun lespraktijk op de noden van hun cursisten.

In de blend van Alex lees je hoe Alex experimenteerde met een online presentatie en zo zelf een soort van klasapp maakte voor zijn alfacursisten.


Meer achtergrond en toelichting bij deze bouwsteen en bij het BLEND UP-model vind je in het rapport To blend or not to blend? Krachtige én gelijke digitale leerkansen realiseren voor laaggeletterde (NT2-)cursisten. Er is ook een samenvatting.

Bronnen

Jehoul, Schiepers & Van Nuffel (2022). To blend or not to blend? Krachtige én gelijke digitale leerkansen realiseren in het volwassenenonderwijs. Leuven: Centrum voor Taal en Onderwijs.
Blieck, Y., & Pynoo, B. (2018). Strategisch kiezen voor blended leren op instellingsniveau: succesfactoren en een kwaliteitszorgmethodiek waarin data-gebaseerd werken centraal staat. In B. Pynoo, C. Zhu, B. De Wever & J. Tondeur (Eds.). Aan de slag met online en blended leren in het volwassenenonderwijs (pp. 151-177). Gent: VUB – Adult Learners Online!
Hughes, N., Lo, L., & Xu, S. (2019). Blended Chinese language learning design: an integrative review and synthesis of the literature. The Language Learning Journal, 47(3), 313-331.